“Angkuoch”: Rediscovering the Cambodian Jew’s Harp

English below 

nទោះបីជាឧបករណ៍«អង្កួច»ត្រូវបានអ្នកស្រាវជ្រាវរកឃើញថា មានច្រើនប្រភេទនៅទូទាំងពិភពលោកក៏ដោយ ប៉ុន្តែ ប្រភេទអង្កួចរបស់កម្ពុជា នៅតែមានលក្ខណៈពិសេសប្លែកពីគេ។ ហើយ អង្កួច គឺជាចំណែកនៃមរតកវប្បធម៌កម្ពុជា ដ៏មានតម្លៃមួយថែមទៀតផង។ សព្វថ្ងៃនេះ អង្កួច និងទំនៀមទម្លាប់នៃការផ្ទាត់ ឬលេងឧបករណ៍តន្ត្រីដ៏កម្រនេះ កំពុងតែហៀបនឹងបាត់បង់ ដែលតម្រូវឱ្យអភិរក្សយ៉ាងឆាប់បំផុត។ ការផ្លាស់ប្តូរនៃបទដ្ឋានសង្គម និងវប្បធម៌របស់កម្ពុជានាពាក់កណ្តាលសតវត្សចុងក្រោយនេះ បួករួមនឹងការបំផ្លិចបំផ្លាញក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម បានបន្សល់មនុស្សតែប៉ុន្មាននាក់ចុងក្រោយប៉ុណ្ណោះដែលចេះពីរបៀបធ្វើ និងផ្ទាត់អង្កួច។ ដោយមានការគាំទ្រពីកម្មវិធី ចំណេះដឹង ស្តីអំពីសម្ភារៈដែលជិតបាត់បង់ របស់សារមន្ទីរនៃចក្រភពអង់គ្លេស និងអង្គការយូណេស្កូប្រចាំនៅប្រទេសកម្ពុជា ពួកយើងបានចងក្រងឯកសារដ៏មានតម្លៃ អំពីឧបករណ៍អង្កួច និងការធ្វើអង្កួច នៅក្នុងខេត្តសៀមរាប។ គោលបំណងនៃការចងក្រងនេះ គឺដើម្បីជួយអភិរក្សចំណេះដឹងដ៏មានតម្លៃមួយនេះ ទុកជាប្រយោជន៍ និងជាការកំសាន្តដល់មនុស្សជំនាន់នេះ និងជំនាន់ក្រោយៗទៀត។ យើងខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណដល់អ្នកធ្វើ និងអ្នកផ្ទាត់ ឬលេងអង្កួច ដែលចូលរួមជួយលើគម្រោងនេះ ពោរពេញដោយក្តីអំណរ ក៏ដូចជាចែករំលែកចំណេះដឹង និងជំនាញដល់ពួកយើងខ្ញុំ។ អ្នកទាំងអស់នោះ រួមមាន៖ លោកព្រឹទ្ធាចារ្យ ប៊ិន សុង, លោកព្រឹទ្ធាចារ្យ ក្រាក់ ជី, លោក ជី មុនីវង់ និងលោក ជី ចិន។ ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះដែរ យើងខ្ញុំក៏សូមអរគុណដល់លោកយាយ ឡាវ ម៉ិច, អ្នកនាង គើយ លក្ខិណា និងលោក គើយ រដ្ឋា និងក្រុមគ្រួសាររបស់លោកតា ម៉ុង គើយ។ ដោយសារតែមានការអនុញ្ញាតពីក្រុមគ្រួសារនេះហើយ ទើបយើងខ្ញុំ អាចមានឱកាសចងក្រងរឿងរ៉ាវរបស់ពួកគាត់ក្នុងកូនសៀវភៅមួយក្បាលនេះ ដើម្បីថែរក្សា ការពារ និងចែករំលែក។ យើងខ្ញុំសង្ឃឹមថា លទ្ធផលនៃគម្រោងនេះនឹងញ៉ាំងចិត្តប្រជាជនកម្ពុជា និងប្រជាជនជុំវិញពិភពលោក ឱ្យងាកមកផ្តល់តម្លៃ និងយល់ដឹងអំពីសារៈសំខាន់នៃឧបករណ៍អង្កួចនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងទៅថ្ងៃអនាគត។ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវមាន៖ លោក ថន ដីកា (អ្នកថតវីដេអូ) កញ្ញា សាយ តុលា (ជំនួយការគម្រោង) អ្នកនាង ខាត់ធឺរីន ហ្ក្រាន (អ្នកដឹកនាំគម្រោង) លោក សុង សេង (ដៃគូសហការ) លោក ប៉ាទ្រីក ឃើសសាឡេ (ដៃគូសហការ) ២០២០nn

Although the musical instrument popularly known as the “Jew’s Harp” is found in many countries around the world, the Cambodian version is unique. Called Angkuoch (pronounced something like “Aarng-koo-oy”) in Khmer, it is a precious part of Cambodia’s living cultural heritage. Nowadays, Angkuoch and its associated practices are in need of urgent safeguarding. Social and cultural shifts in Cambodia over the last half-century, including the devastation of the Khmer Rouge era in the 1970s, mean that only a handful of people still know how to make and play Angkuoch. 

Supported by the Endangered Material Knowledge Program of the British Museum (UK) and by UNESCO (Cambodia), in early 2020 we documented Angkuoch and Angkuoch-making as it is practiced in Siem Reap Province in northern Cambodia. Our aim was to help preserve this rich knowledge for the benefit and pleasure of present and future generations. 

We are grateful to the Angkuoch makers and players who participated in this project, who so generously shared with us their knowledge and skills: BIN Song, SON Soeun, KRAK Chi, CHI Monivong, and CHI Chen. We also acknowledge LAV Mech, KOEUY Leakhena, KOEUY Reatha and the family of MONG Koeuy, whose beautiful story we share here too, with their kind permission. We hope that this project inspires people in Cambodia and around the world to appreciate the beauty and importance of Angkuoch, now and long into the future. 

Project team: 

Mr THON Dika (videographer and editor) 

Ms SAY Tola (research assistant) 

Dr Catherine GRANT (project leader) 

Mr SONG Seng (collaborator) 

Mr Patrick KERSALÉ (collaborator) 2020